UCM, hukuku ne kadar uyguluyor?

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Mavi Marmara davasını üçüncü kez kapatma kararı aldı. UCM Savcılığı, İsrail’in 2010 yılında Gazze Özgürlük Filosu’ndaki Mavi Marmara gemisine düzenlediği saldırıya ilişkin soruşturmanın başlatılmasına yönelik yaptığı değerlendirmede dosyayı üçüncü kez kapatma kararı aldı.

UCM tarafından yapılan açıklamada mahkemenin 15 Kasım 2018’de savcının 2017’de aldığı soruşturma açmama kararını tekrar gözden geçirmesine hükmettiği hatırlatıldıktan sonra süreç sonunda UCM Savcısı Fatou Bensouda’nın soruşturma dosyasını “suçun UCM’de yargılanacak ağırlığa ulaşmadığı” gerekçesiyle kapatma kararı aldığı bildirildi.

Bu karar üzerine Mavi Marmara Mağdur Avukatları tarafından yayınlanan bildiride dünyanın gözleri önünde sivil insanların katledildiği hatırlatılarak gerek insani yardım boyutu ve gerekse olayın gerçekleşme şekli ile açıkça savaş suçu ve insanlığa karşı suç niteliğindeki suçların örtülmesinin mümkün olmadığı dile getirildi. Bildiride UCM Savcısı’nın bu suçları hiçbir şekilde örtbas edemeyeceği için gelinen noktada usuli mazeretlerin arkasına sığındığı dile getirildi.

Aslında temel sorun UCM’nin hukuka ve insanlığa değil küresel emperyalizme hizmet etmesinden kaynaklanmaktadır. Bu mahkeme gerçekte suçluları yargılamak ve mahkum etmek için değil küresel emperyalizmin uygulamalarına bir yargısal temel oluşturmak ve meşruiyet kazandırmak için çalışmaktadır. O yüzden küresel emperyalizm tarafından hedefe yerleştirilen ve zayıf düşürülmüş durumdaki güçlerin üzerine gidilirken ve onlar mahkum edilirken, güçlü olanlar veya onların himaye ettikleri tebri edilmekte, onların suçlarının üstü örtülmektedir.

Emperyalist güçler dünya toplumları üzerinde kurdukları ve kalıcı hâle getirmeye çalıştıkları uluslararası tahakküm düzenine aynı zamanda yasallık ve meşruiyet kazandırmak amacıyla ayrı bir cephe oluşturmuş ve bu amaçla oluşturdukları sistemin insanların zihinlerinde de kabul edilmesini sağlamak amacıyla etkili birtakım kavramlar geliştirmiş durumdalar.

Çağdaş emperyalizmin uluslararası çapta meşrulaştırma mekanizmasının en önemli cihetini yargı cephesi oluşturuyor. Uluslararası yargı çağdaş emperyalizme iki yönden hizmet etmektedir. Birinci olarak kurulan global sömürgeci düzenin dayatmalarına boyun eğmeyerek yan çizmeye kalkışanların cezalandırılmasını sağlıyor. Bu cezalandırmada söz konusu global sistemi kabullendiğini resmen ilan etme ihtiyacı duyan tüm ülkeleri aktif olarak rol almaya, cezalandırmanın gereklerini yerine getirmeye zorluyor. İkinci olarak da böyle bir cezalandırmaya maruz bırakılmayan uygulamalara dolaylı bir meşruiyet kazandırılmış oluyor.

Yargı organlarının normalde adaleti icra etmekle görevli olması gerekir. “Uluslararası yargı” isimlendirmesine uygun bir faaliyette de uluslararası çapta adalet aranması gerekir. Fakat emperyalizmin baskı ve dayatma uygulamalarına yargı kılıfının geçirilmesi amacıyla oluşturulmuş kurumların uygulamalarında bunu bulmak mümkün değildir. Bu da “yargı” şemsiyesi altında zulmün globalleştirilmesi anlamına gelir. Dolayısıyla uluslararası yargı organları gerçekte dünya çapında bir düzen ve disiplin sağlanması amacıyla yargının gücünü kullanma yoluna gitmiyor, çağdaş emperyalizmin sopası görevi görüyor.

Çağdaş emperyalizmin uluslararası yargı sopası sadece zayıflara karşı kullanılıyor. Güçlülere veya onlar tarafından himaye edilenlere karşı hiçbir fonksiyonu yok. Varsa bile yukarıda ifade ettiğimiz üzere onların fiillerine doğrudan ya da dolaylı bir şekilde meşruiyet kazandırma, işledikleri suçlarından onları temize çıkarma tarzında oluyor.

Çağdaş emperyalizmin uluslararası yargı cephesini oluşturan önemli kurumlardan biri de Uluslararası Ceza Mahkemesi’dir. Bu mahkeme görünüşte savaş suçlarına, soykırıma ve insanlığa karşı işlenen suçlara karşı kurulmuş bir uluslararası yargı organıdır. Fakat şimdiye kadar küresel emperyalizmin başını çeken veya onların himaye ettiği devletlerin hiçbirini bu nitelikteki suçlarından dolayı mahkum etmemiştir.

(YENİ AKİT)