Tunus’ta hükümet formülleri

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Tunus’ta seçimlerin resmi sonuçları açıklandı. Sandık çıkış anketleri olarak nitelendirilen sonuçlarda görülenlerle resmi sonuçların ortaya koyduğu oranlar ve sayılar arasında kısmen fark var. Seçimlerde yine birinciliği İslamî camiayı temsil eden ve liderliğini İslam dünyasının yakından tanıdığı fikir adamı Raşid El-Gannuşi’nin yaptığı Nahda (Diriliş) Partisi elde etti. Ancak bu partinin 217 üyeli parlamentoda elde ettiği sandalye sayısının 52 olduğu açıklandı. Yani sandık çıkış anketlerinde tahmin edilenden 12 sandalye fazla. İkinciliği alan Tunus’un Kalbi Partisi’nin aldığı sandalye sayısı ise 38 oldu. Bu arada bu partinin lideri ve aynı zamanda iki gün sonra gerçekleştirilecek cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda yarışacak iki adaydan biri olan medya patronu Nebil El-Karuvi de genel seçimlerin resmi sonuçlarının açıklandığı gün serbest bırakıldı. Dolayısıyla bu kişi cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda demir parmaklıkların arkasında değil sahada yarışma fırsatı elde etmiş oldu. Ancak seçimlere de fazla bir zaman kalmadı. Nebil El-Karuvi geçtiğimiz Ağustos ayının ortalarından beri kara para aklama ve vergi kaçırma suçlamalarıyla gözaltında tutuluyordu. Davası ise devam ediyor.

Üçüncü sırada parlamentoda 22 sandalye elde eden Demokratik Akım Partisi yer aldı. Ondan sonra 21 sandalye kazanan Onur Koalisyonu ittifakı yer alıyor. Ondan sonra gelen Özgür Anayasa Partisi 17 sandalye kazandı. Halk Hareketi 16 sandalye kazandı. Başkanlığını şu anki hükümetin başbakanı olan Yusuf Eş-Şahid’in yaptığı Yaşasın Tunus Partisi ise 14 sandalye kazandı. Diğer partilerin ve bağımsız adayların kazandığı toplam sandalye sayısı ise 37’yi buluyor. Bağımsız milletvekillerinin de parlamentoda önemli bir ağırlığı olacak.

Anayasa’ya göre cumhurbaşkanının hükümeti kurma görevini birinci partinin liderine vermesi gerekiyor. Dolayısıyla bu görevin ilk etapta Nahda Partisi’nin liderine verilmesi gerekecek ve ona hükümeti kurması için iki ay süre tanınacak. Bu partinin liderlerinden Abdülkerim El-Haruni yaptığı açıklamada yolsuzluğa karşı partilerle bir koalisyon hükümeti kurma ümidi içinde olduklarını dile getirdi. Ancak ortaya çıkan manzara bu partinin parlamentoda 109 üyenin desteğini elde edecek bir koalisyon formülü bulmakta zorlanacağını gösteriyor. İkinci sırada yer alan Tunus’un Kalbi Partisi, Nahda Partisi’yle koalisyona girmeyeceğini ve muhalefette kalmayı tercih edeceğini açıkladı. Diğer partilerden bazılarının çizgileri Nahda’nın çizgisine tamamen ters ve onlarla da ittifak kurması çok zor. Çünkü bu partiler özellikle Nahda’nın İslamî kimlikli bir parti olarak öne çıkmasından rahatsız oluyorlar ve onunla hükümette ortak olmayı tercih etmiyorlar. O yüzden Nahda’nın kendisiyle koalisyona olumlu yaklaşabilecek partilerle köprüleri inşa etmesi ve pazarlıklar yapması gerekiyor. Onların da Nahda’nın hükümet kurma konusunda zorlanacağını göz önünde bulundurarak hükümete ortak olmak için ciddi taleplerde bulunmaları, taleplerinin verilmesi durumunda ise Nahda’nın kendi siyasetini iktidara taşımakta zorlanması söz konusu olabilir. Örneğin bazı partilerin hükümete ortak olmak için meclis başkanlığının kendilerine verilmesini istedikleri dile getiriliyor. Taleplerini bakanlıkları paylaştırma ve hükümetin siyasetini belirleme konusunda da öne sürecekler. Nahda’nın siyasi partilerden en az ikisiyle ittifak kurmadan sadece bağımsız adaylarla anlaşarak hükümeti oluşturmaya yetecek bir çoğunluk elde etmesi mümkün değil. O yüzden bu partinin ileri gelenlerinden Yamine Ez-Zağlami “hükümeti kurma görevini yerine getirmenin çok zor ve çetrefil olacağının farkındayız” dedi.

Nahda’nın iki aylık süre içinde hükümeti kuramaması durumunda ikinci partinin liderliğinde bir koalisyon oluşturulması veya seçimlerin yenilenmesi söz konusu olabilir.

AÇIKLAMA

Dün bu köşede sehven yazarımız Yavuz Bahadıroğlu’nun yazısı yayınlanmıştır. ‘Yazarımız Ahmet Varol’un Tunus’ta Hükümet Formülleri’ başlıklı yazısını bugün yayınlıyoruz. Yazarımız ve okuyucularımızın hatayı anlayışla karşılayacağını ümid ediyoruz.

(YENİ AKİT)