Tunus’ta cumhurbaşkanlığı seçimleri

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Tunus’ta yaşlı cumhurbaşkanı Baci Kayid Es-Sibsi’nin ömrünün, görev süresini tamamlaması için yeterli olmaması ve seçimlere sadece birkaç ay kala vefat etmesi üzerine cumhurbaşkanlığı seçimleri erkene alındı. Buna göre cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci turunun 15 Eylül 2019 tarihinde gerçekleştirilmesi bekleniyor. Ancak seçimlerde çok sayıda adayın olması ve bunlardan bazılarının basite alınamayacak kitlesel desteğe sahip olmaları sebebiyle seçimlerin birinci turda sonuçlanması beklenmiyor. O yüzden kuvvetli ihtimalle birinci tur, aralarında başkanlık için yarışacak iki adayı belirlemek için yapılacak. Cumhurbaşkanının belirlenmesi ise muhtemelen ikinci turda mümkün olabilecek.

Tunus’taki Seçimler Bağımsız Yüksek Konseyi 9 Ağustos 2019 Cuma gününün yani Kurban Bayramı arefesinden bir gün öncesinin akşamına kadar adaylık başvurularını aldı. 14 Ağustos Çarşamba günü de yapılan adaylık başvuruları ve müracaatları kabul edilenler hakkında bir basın toplantısı düzenledi. Bu basın toplantısında toplam 97 kişinin adaylık başvurusunda bulunduğunu, bunlardan 26 kişinin adaylığının kabul edildiğini, adaylığı kabul edilenlerden iki kişinin de bayan olduğunu duyurdu.

Adaylık başvuruları kabul edilenler arasında öne çıkan isimlerden biri liderliğini Raşid El-Gannuşi’nin yaptığı ve Tunus’ta İslâmî kesimi siyaset sahnesinde temsil eden partilerin başında gelen Nahda (Diriliş, Yeniden Doğuş) Partisi’nin adayı Abdülfettah Mûrû’ydu. Türkiye’deki haber kaynaklarında ismi genellikle Abdülfettah Moro olarak anıldığı için öyle tanınmaktadır.

Nahda Partisi’nin de genel başkan yardımcılığı görevini yürüten Abdülfettah Muru aynı zamanda Tunus’un Meclis Başkanı yardımcısıdır. Cumhurbaşkanının vefatından sonra Meclis Başkanı Muhammed Nasır vekaleten cumhurbaşkanlığı görevini yürüttüğünden ona da yardımcısı vekalet etmektedir.

Nahda Partisi içinde bazı kişiler cumhurbaşkanlığı seçimlerine parti içinden değil parti dışından bir adayla girilmesi fikrini destekliyorlardı. Ancak yapılan istişarede parti içinden aday gösterilmesi fikri baskın çıktı. Fakat genel başkan Gannuşi’nin değil yardımcısı Abdülfettah Muru’nun aday gösterilmesi üzerinde ittifak sağlandı. Muru’nun mesleği avukatlık. Nahda Hareketi’nin de eski mensuplarından. Ancak Zeynelabidin bin Ali’nin bu harekete aşırı derecede zulmetmesi sebebiyle liderlerinden birçok kişinin ülke dışına çıktığı yıllarda Muru, Tunus’ta yaşamaya devam etmişti. Bin Ali diktasının devrilmesinden sonra Nahda çatısı altında siyaset yapmaya devam etti.

Öne çıkan adaylardan biri de Tunus’taki halk devriminden sonraki ilk seçimlerde cumhurbaşkanı seçilen Muhammed Munsif El-Merzuki. Nahda Partisi, Tunus’taki halk devriminden sonraki seçimlerde onu desteklemişti. Merzuki, Baci Kayid Es-Sibsi’nin seçildiği 2014 seçimlerinde de onun rakibiydi ve onunla birlikte ikinci tura kalmıştı. Ama ikinci turda kaybetmişti. Merzuki, önemli bir kitlesel tabanın desteğine sahip olmakla birlikte onun halk devrimi sonrasındaki seçimlerde zafer kazanmasında ve 2014 seçimlerinde ikinci tura kalmasında Nahda Partisi’nin verdiği desteğin büyük payı olduğunu unutmamak gerekir. Bu parti bu kez ise kendi adayıyla seçimlere giriyor. İslami kesimle ilişkileri iyi olan ve Filistin’deki özgürlük mücadelesini de destekleyen Merzuki orta sol çizgide biri.

Öne çıkan bir diğer isim şu anki hükümetin başında yer alan, mevcut başbakan Yusuf Eş-Şahid. O, Yaşasın Tunus Partisi’nin adayı olarak seçimlere giriyor. Şahid’in hem Tunus’tan hem de Fransa’dan vatandaşlığının olması bazı tartışmalara neden olmuştu. Ekonomi uzmanı olan Şahid liberal çizgide biri.

Öne çıkan bir diğer isim ise Nida Tunus Partisi’nin yani ölen cumhurbaşkanı Sibsi’nin partisinin desteklediği Savunma Bakanı Abdülkerim Ez-Zubeydi.

(YENİ AKİT)