Tunus seçimleri

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Tunus’ta cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu önümüzdeki Pazar günü yani 13 Ekim 2019 tarihinde gerçekleştirilecek. Bundan bir hafta önce de yani geçtiğimiz Pazar günü parlamento seçimleri gerçekleştirildi.

Seçimlerin resmi sonuçlarının 9 Ekim Çarşamba günü yani bizim bu yazıyı yazdığımız gün açıklanacağı bildirilmişti. Ancak biz yazıyı yazarken henüz açıklanmadığından sonuçlar konusunda “sandık çıkış anketleri” olarak nitelendirilen ve kesin sonuçları ifade etmeyen verileri ve oranları esas alacağız.

Tunus’ta yapılan genel seçimlerin amacı 217 sandalyeli parlamentonun üyelerini belirlemekti. Meclise girmek için toplam 15 bin aday yarıştı. Bunların bir kısmını belli siyasi partilerin veya ittifakların adayları oluşturuyordu. Kalanları ise bağımsız adaylardan oluşuyordu. Tunus parlamentosu seçimlerinde bağımsızlar da önemli yer tutuyor ve bu seçimlerde de bağımsızlardan epey bir adayın parlamentoya gireceği tahmin ediliyor. Onlar her ne kadar belli bir siyasi partiyi temsil etmeseler de elbette kendilerine göre siyasi görüşleri ve anlayışları var. Dolayısıyla hükümet kurulması aşamasında kendilerine ihtiyaç duyulması durumunda anlayışlarına ve çizgilerine yakın gördükleri partilerin hükümet kurma çabalarına daha çok destek vermeleri beklenir. Bu bakımdan bağımsızların hükümet kurma aşamasında hangi siyasi partiler veya koalisyon formülleri için potansiyel güç oluşturacakları hakkında tahminlerde bulunulabilmesi kimlerin parlamentoya gireceğinin kesinlik kazanmasından sonra mümkün olabilecek.

Tunus’ta seçimlerin güvenliğinin sağlanması için yetmiş bin civarında güvenlik elemanı görevlendirildi. Bu ülkede Afganistan’daki gibi seçimlere yönelik açık bir tehdit olmamakla birlikte insanların rahatça oy kullanabilmelerine imkan sağlanabilmesi için İçişleri Bakanlığı güvenlik görevlilerini harekete geçirdi. Bununla birlikte katılım oranı beklenenin bayağı altında oldu. Oy kullananların oranının %41.32 olduğu açıklandı.

Sandık çıkış anketleri olarak isimlendirilen ilk verilere göre seçimlerde birinciliği %17.5 oranında oy alabilen Nahda Partisi aldı. Bu partinin aldığı oy oranıyla parlamentoda 40 sandalye elde etmesi bekleniyordu. İkinciliği ise cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ikinci tura kalma hakkı kazanan ve kendisi şu an kara para aklama ve vergi kaçırma suçlamalarıyla yargılandığı için hapiste tutulan medya patronu Nebil El-Karuvi’nin liderliğindeki Tunus’un Kalbi Partisi elde etti. Bu partinin de %15.6 oy oranı kazanmasının ve parlamentoda da 33 sandalye elde etmesinin beklendiği belirtilmişti. Bu sonuçlar dediğimiz gibi resmi sonuçların açıklanmasından sonra kısmen değişebilir ama genel durum hakkında yeterince fikir vermektedir.

Genel seçim sonuçları cumhurbaşkanlığı seçimlerinde başarısız kalan ve adayı ikinci tura kalamayan Nahda Partisi’nin bu kez yükseliş gerçekleştirdiğini gösteriyor. Bundan önceki genel seçimlerde birinciliği elde etmiş olan Nida Tunus (Tunus’un Sesi) Partisi ise parlamentoda sadece bir sandalye elde edebilecek derecede düşmüştü. Bu durum büyük ölçüde Nida Tunus Partisi’nin bundan önceki seçimlerdeki yükselişinin tamamen popülariteye ve hakim şartların doğurduğu etkiye dayandığını, bu partinin ideolojik bir kimliği esas alan kitlesel tabanının bulunmadığını ortaya koymaktadır. Aynı durum bu son seçimlerde yükseliş gösteren Tunus’un Kalbi Partisi için de geçerlidir. Gücünü elindeki medya imkânlarının iyi değerlendirilmesiyle elde edilen ve hakim şartlarla bağlantılı popülariteden almaktadır. Bu popülaritesini kaybettiği an oy oranı da tamamen dibe vuracak derecede düşebilir.

Resmi sonuçların açıklanmasından sonraki durumu göz önünde bulundurarak Tunus’ta hükümet kurulmasıyla ilgili ihtimaller ve formüllerden inşallah müteakip yazımızda söz etmeye çalışacağız.

(YENİ AKİT)