Senegal’de bir tarikat şehri

Hakan Albayrak

h.albayrak@gmail.com

Senegalli falan futbolcu, Senegalli filan futbolcu… “Türkiye veya Avrupa ülkelerinde top koşturan Senegalliler olmasa, basınımızda Senegal’in adı anılmayacak” diyordum ki, Anadolu Ajansı Senegal’deki Kurban Bayramı kutlamalarıyla ilgili bir haber geçti.

Dakar’ın Ulu Cami’si bayram sabahı dolup taşmış, Cumhurbaşkanı Macky Sall da oradaymış, namazdan sonra Senegalliler kurbanlarını kesmeye başlamışlar…

Allah, namazlarını ve kurbanlarını kabul etsin.

Futbol ötesi bir Senegal haberi -hele Senegal’in bize kardeş bir ülke olduğunu hatırlatan bir haber- iyi hoş, ama bu vesileyle Ümmet-i Muhammed’in Senegal cüzü hakkında biraz daha bilgi verilseydi güzel olurdu.

2009 senesinde ziyaret ettiğim Senegal’de en çok Tuba’dan etkilenmiştim; bu vesileyle Tuba notlarımı paylaşayım.

***

Senegal’in 12 milyonluk nüfusunun yüzde 90’dan fazlası Müslüman. İki başkent var: Resmi başkent Dakar ve ‘manevi’ başkent Tuba.

Tuba deyince, şehirden evvel, o şehri o şehir yapan tarikat (Kadirilikle akraba olan Müridi tarikatı) anlaşılıyor.

Adıyaman’ın Menzil köyünü metropol olarak düşünün, Tuba öyle bir şey.

Senegal’in Dakar’dan sonra en büyük ikinci şehri olan Tuba’da ahali -yüzbinlerce insan- külliyen mürit.

Taç Mahal misali görkemli camiler dolup taşıyor, her taraftan zikir sesleri yükseliyor.

Metropol diyorum ama aslında imparatorluk.

Ülkenin dört bir yanında; evlerde, dükkânlarda, dolmuşlarda, taksilerde, özel arabalarda, tişörtlerde, her yerde Tuba yazısına ve Tuba şeyhinin resmine rastlamak mümkün.

Tuba’nın ‘nüfuzunu’ devlet de kabul ediyor.

Senegal laik bir cumhuriyet, ama Tuba söz konusu olduğunda laiklik haddini biliyor.

Göreve başlayan her yeni cumhurbaşkanı, ilk iş olarak, Tuba şeyhinden randevu istiyor ve onu ziyaret edip elini öpüyor.

Ülke genelinde hafta tatili Cumartesi-Pazar, ama Tuba’da Cuma günü.

Bir şey daha: Tuba’da sigara yasak.

***

Bir Pazar günü arkadaşlarla Dakar’dan Tuba’ya gittik.

Yollar kalabalıktı.

Adeta bütün trafik Tuba’ya akıyordu.

Şehrin kapısından içeri girmemiz bir saat sürdü.

Erken gelmeseymişiz saatlerce bekleyebilirmişiz.

Ana baba günü…

Türbe ziyaretleri için sırada bekleyen binlerce, binlerce, binlerce insan…

Türbelerin başında bazı aşırı hareketler…

Şeyhin bir yakını kızdı:

“Ellerinizi türbe kapılarına sürmeyin, türbelere para atmayın, türbeleri tavaf etmeyin, Kur’an ve Sünnet’te bunun yeri yok deyip duruyoruz, ama dinletemiyoruz.”

***

Tuba’da çok eleştirilecek şey var; ama Senegal’i kasıp kavurmaya can atan misyonerlerin önündeki en muhkem barikatı Tuba oluşturuyor.

Allah ıslah etsin ve korusun.

(KARAR)