El Salvador’un yeni cumhurbaşkanı

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

El Salvador’un adını öğrencilik yıllarımızda sık sık duyardık. Bunun da sebebi bu ülkede devam eden iç savaştı. Farabundo Marti Ulusal Özgürlük Cephesi (FMLN) adlı bir sol gerilla örgütü uzun yıllar ülkedeki iktidara karşı savaştı. Sonra 1992 yılında hükümetle anlaştı ve legal bir partiye dönüştü.

El Salvador, Orta Amerika’nın en küçük ülkelerinden biridir. Bir tarafı Pasifik Okyanusu’na bakıyor. Karada ise Guatemala, Honduras ve Nikaragua ile sınırı var.

Bu ülkede 3 Şubat 2019 tarihinde cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Bu, seçimlerin birinci turuydu. Dört adayın yarıştığı seçimlerde birinci turda herhangi bir adayın yüzde elliyi geçememesi durumunda Mart’ta ikinci tur gerçekleştirilecekti. Ancak Ulusal Birlik İçin Büyük İttifak’ın adayı oyların yüzde 54’e yakın bir kısmını aldığı için birinci turda sonuçlar kesinleşti ve ikinci turun gerçekleştirilmesine gerek kalmadı.

Kazanan kişinin aile kökeni nedeniyle sonuçlar Arap dünyasında ve Türkiye’de bayağı heyecan uyandırdı. Çünkü bu kişi Osmanlı pasaportuyla Güney Amerika’ya gitmiş Filistin kökenli bir aileye mensuptu. O yüzden Türkiye’deki haberlerin bazılarında El Salvador’da cumhurbaşkanlığını “Osmanlı torunu” birinin kazandığına bazılarında da “Filistin kökenli” birinin kazandığına dikkat çekildi.

Peki, bu kişi kimdi ve Osmanlı torunu yahut Filistin kökenli olması onda ne gibi bir fark oluşturuyordu; bundan biraz söz etmek istiyoruz.

Bu kişinin ismi Türkçe haber kaynaklarında genellikle Nayip Bukele olarak verildi. Böyle verilmesi El Salvador lehçesinde bu şekilde okunmasından dolayıdır. Ancak isminin Arapçadaki okunuşu Necib Bukeyle şeklindedir.

Babası Filistin asıllıdır. Ancak annesi El Salvador halkındandır. Baba tarafından dedesi Kudüslü, ninesi yani babaannesi ise Beytilahim ahalisindendi. Beytilahim ise Kudüs’ün hemen güneyinde yer alan ve Hz. İsa (a.s.)’nın doğum yeri olarak bilinen şehirdir. Babası hıristiyan bir aileden geliyordu ama 1970’li yıllarda Müslüman olmuş ve El Salvador’daki Müslüman azınlık için yararlı çalışmalar yapmıştı. Hem imamlık yapıyordu hem de gayretli bir iş adamıydı. Babasının El Salvador’daki Filistinli azınlıkla da ilişkileri iyiydi.

Oğul Necib Bukeyle, önceleri sol çizgideki Farabundo Marti Ulusal Özgürlük Cephesi’nin kurduğu siyasi partinin safları arasında yer aldı. Bu partinin Filistin davasına yaklaşımı da olumluydu. 2015’te bu partiden başkent San Salvador’un belediye başkanlığını kazanmıştı. Ancak 2017’de birtakım disiplin suçlamalarıyla ve iç tüzüğe riayet etmediği iddiasıyla partisinden atıldı. Kendisi bu partiden atılmasının sebebinin partinin bazı ileri gelenlerinin bulaştıkları yolsuzlukları ortaya çıkarması olduğunu ileri sürdü.

Daha sonra orta sağ çizgideki Ulusal Birlik İçin Büyük İttifak ile anlaşarak bu ittifakı temsilen cumhurbaşkanlığına aday oldu. Seçimlerde yolsuzluğu önleme, çete şiddetine son verme ve daha fazla istihdam vaatlerinde bulunarak oy toplamaya çalıştı. Ancak medya organları onun yolsuzluğu önleme vaatlerinde bulunmasına rağmen kendisinin de birtakım yolsuzluklara bulaştığı iddiasında bulundular.

Filistin asıllı olmakla birlikte Amerika’daki yahudi lobisiyle ve siyonist işgal rejimiyle iyi ilişkiler içinde olan biridir. Geçen yıl Amerikan Yahudi Kongresi’nin davetiyle işgal altındaki Filistin topraklarına ziyarette bulundu. Bu ziyaretinde yahudilerin “Ağlama Duvarı” olarak isimlendirdikleri meşhur Burak Duvarı’nı ve yine yahudilerin Holokost müzelerini ziyaret etmesi ve işgalci siyonist rejimin ileri gelenleriyle görüşmesi dikkat çekti. El Salvador’daki Filistinli azınlığın da onun Filistin davasına yönelik siyasetinin nasıl olacağı konusunda şüpheleri var.

(YENİ AKİT)