Ekonomik veriler artık ‘Rahip’siz

Yusuf Ziya Cömert

y.comert@gmail.com

Evvelsi gün, babamla Cuma gezmesine çıktık. Becerebilirsek, Süleymaniye’de babamın talebelik yıllarından arkadaşı Hüseyin Tural Hoca’yla buluşacağız.

Bir araya geldiklerinde onları çok memnun ve mutlu görüyorum. Hatıralara dalıyorlar. Ben de istifade ediyorum.

Yolda babam Rahip Brunson’u sordu.

Çoğu siyasi meseleyi benden iyi takip ediyor. Benden daha meraklı olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.

“Salarlar herhalde” dedim.

İnternetten haberlere baktım. Savcı mütalaasını ‘perşembenin gelişi’ sayarsak, savcı tahliye istemiş. Bu, serbest bırakma alameti.

Aslında daha önceden söyleniyordu. “12 Ekim’de bırakacaklarmış. Dolardaki düşüş ondanmış.”

Hani ‘piyasa Rahibin salıverilmesini satın almış’ denilir ya.” O kabilden bir dolar düşüşü.

Biz Süleymaniye’ye gittik. Göreceğimizi gördük. Konuşacağımızı konuştuk.

(Bu arada, Ensar Vakfı’nda Prof. Muhammed Nur Doğan’ın güzel bir edebiyat sohbeti vardı. Onu da dinledik.)

Dönüşte babam yine sordu. Akşama doğruydu. Yine baktım haberlere.

Bırakmışlar.

“İyi oldu bıraktıkları” dedi babam. “Memleket kurtuldu bir dertten. Ama hukuk yara aldı mı bilmem.”

Cümlenin ucunu açık bırakması benden yorum beklediğine alamet. Bizim hukuk kolay kolay yara almıyor.

Mutlu, kendine güvenen bir hukukumuz var.

Adalet kriterleri yargıçlardan sade vatandaşa kadar herkesin kolay ‘okuyacağı’ bir hale geldi.

Mamafih, Rahip Brunson meselesindeki ‘medd ü cezir’ler biraz fazla aşikar.

Belki bir tarafıyla milletin cebini ilgilendirdiği için.

Bugün yapılanlar, yani Brunson’un serbest bırakılması doğruysa, o zaman daha evvel yapılanlarda bir yanlışlık olduğu düşünülebilir.

Ya da tersi.

Daha evvel yapılanlar doğruysa, bugün yapılanlarda, yani Rahibin serbest bırakılmasında bir anormallik aranabilir.

Son duruşmayla ilgili haberleri okudum.

Gizli tanık “Yanlış anlaşıldım” demiş.

Gizli tanığın ifadesinde yaptığı tadilat Brunson’un tahliyesi için ‘hukuki’ dayanak teşkil etmiş.

Bu mahkeme safahatı karşıdan bakılınca teferruat gibi görünüyor.

Vatandaşın gördüğü, işittiği, ABD ile Türkiye arasında çıkan Rahip krizi.

Ortaya çıkan gerilim sırasında Dolar’ın acayip yükselişi.

İki tarafın son derece kararlı tutumları.

Sonunda Rahibin serbest bırakılması.

Rahibin serencamı başından sonuna kadar tabii seyrinde gelişmişse bile, insanların olaylar arasında illiyetler kurmaları normal.

Görüyorum, ahali bu ‘illiyet’leri kuruyor. Bazen mantığını, bazen muhayyilesini kullanarak…

Bir yandan illiyet kuruyor, bir yandan da “Amaan, gitti rahip, memleket bir dertten kurtuldu” diye teselli buluyor.

Öte yandan, Rahibin tutukluluğu sırasında çok ağır ithamlar yapıldı.

‘Rahip hain, Rahip casus, Rahip terörist.’

Sonunda, Rahip aleyhinde çok kuvvetli bir kamuoyu oluştu.

Böyle bir kamuoyunda, bazılarının Rahibin salıverilmesinden rahatsız olması ve söylenmesi de tabiidir.

Rahibin gitmesi ekonomideki verilerin sadeleşmesine de yaradı.

Dolar bir miktar düştü.

Çok düşmedi çünkü yukarına değindiğim gibi, ‘Rahibin gitmesini piyasa satın almıştı.’

Şimdiki rakamlar Rahipsiz. Rahip faktörü denklemden çıkmış.

Rahip krizinin sebep olduğu ‘köpük’ler alınmış, Trump’ın salvolarının etkisi nihayete ermiş.

Bu durumda, Türkiye’deki ekonomik sıkıntılar konusunda daha gerçekçi analizler yapabiliriz.

Kendi sorunumuzla el ele baş başayız.

Belki harici faktörlerden arınınca ekonomideki sıkıntılarla daha kolay baş ederiz.

(KARAR)