Moritanya’da yeni cumhurbaşkanı

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Kuzeybatı Afrika ülkelerinden Moritanya İslam Cumhuriyeti’nde 1 Ağustos 2019 Perşembe günü yeni cumhurbaşkanı Muhammed Veled El-Gazvani, anayasal yemini yaparak eski cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdülaziz’den resmen görevi devraldı.

Asker kökenli ve daha önce Savunma bakanlığı görevinde bulunmuş olan eski general Muhammed Veled El-Gazvani 22 Haziran 2019 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde oyların %52’sini alarak seçilmişti.

Ülkedeki muhalif partiler 22 Haziran seçimlerinin dürüst olmadığını, usûlsüzlük yapıldığını iddia ederek seçim sonuçlarına itiraz etmişlerdi. Ancak Moritanya Anayasa Konseyi, El-Gazvani’nin oyların %52’sini alarak seçimleri kazandığını duyurarak muhaliflerin adil olmadıklarını iddia etmişti.

Muhalefetin seçim sonuçlarına itirazı sebebiyle 22 Haziran’daki seçimlerden sonra ülkenin genelinde gösteriler düzenlendi ve bu gösterilerde birçok kişi gözaltına alındı. Seçimin iptali için Anayasa Konseyi’ne müracaat edildi. Ancak Konsey itirazı reddederek dediğimiz gibi seçimi El-Gazvani’nin kazandığını duyurdu.

Moritanya’da yeni cumhurbaşkanının yemin törenine Arap dünyasının ileri gelenlerinden çok fazla katılan olmaması dikkat çekti. Bununla birlikte bazı Arap ülkelerinin hükümet yetkililerinden veya diplomatik temsilcilerinden birçok katılan oldu. Arap ülkeleri dışındaki Afrika ülkelerinden ise 11 devlet başkanı törene iştirak etti.

22 Haziran seçimlerinde El-Gazvani’ye rakip olan diğer cumhurbaşkanı adayları sonuçları tanımadıklarını bildirmişlerdi ve bu konudaki tavırlarını sürdürerek cumhurbaşkanı yemin törenine katılmaları için gönderilen davete de icabet etmediler. Töreni organize eden komisyon seçimlerde aday olan rakiplerin tümüne davet gönderildiğini dile getirdi. Rakip adayların yanı sıra muhalefet partilerinin liderlerinin de birçoğu yeni cumhurbaşkanının yemin törenini boykot etti. Ancak muhalefet partilerinin ileri gelenlerinden olan İslamî çizgideki Reform ve Kalkınma İçin Ulusal Birlik Partisi (Tevasul) milletvekillerinden bazıları törene iştirak ettiler.

Yeni cumhurbaşkanı görevi devralma töreninde yaptığı konuşmada seçimle iş başına gelmiş bir cumhurbaşkanı olmasını önemsediğini vurgulayarak adaleti hakim kılmaya ve tüm Moritanyalıların cumhurbaşkanı olmaya çalışacağını dile getirdi. El-Gazvani, bu seçimlerde kazananın Moritanya halkı olduğunu, böyle bir seçim gerçekleştirilmiş olmasının ülkede siyasi olgunlaşmaya ve demokrasinin kökleşmesine işaret ettiğini iddia etti.

Yeni cumhurbaşkanı gerek tüm siyasi partilerle ve gerekse diğer demokratik muhalif organizasyonlarla irtibat kurarak ülkedeki tüm siyasi oluşumlarla bağlantılar kurmaya çalışacağını, bütün siyasi kesimlere açılmayı hedeflediğini söyledi.

Yeni cumhurbaşkanı ülkenin kalkınması ve ekonomik yönden büyümesi için de büyük çaba harcama vaadinde bulundu.

Bununla birlikte yorumcular Moritanya’nın yeni cumhurbaşkanının önünde bazı önemli zorlukların ve problemlerin bulunduğuna dikkat çekiyorlar. Bunların en başında da ülkedeki siyasi partilerin gerek anayasa referandumunu ve gerekse sonrasında yapılan seçimleri dürüst bulmadıklarını ifade ederek, sonuçlarına inanmadıklarını söylemeleri geliyor. Çünkü mevcut siyasi yapı onların reddettikleri sonuçlara göre şekillenmiş durumda.

Ayrıca Moritanya şu an bir geçiş süreci yaşıyor ve ülkede siyasi düzen, yapı ve mekanizma yeniden şekilleniyor. Bu yapının belli bir istikrara kavuşması ve temellerini sağlamlaştırması biraz zaman alabilir. Özellikle siyasi muhalefetin destek vermemesi bu sürecin daha da uzamasına neden olabilir.

Ülkede ayrıca geçmiş dönemlerden kalma birçok toplumsal ve ekonomik sorun bulunuyor.

(YENİ AKİT)